Η καταστροφολογία είναι μια γνωστική «παραμόρφωση» που ωθεί τους ανθρώπους να καταλήξουν στο χειρότερο δυνατό συμπέρασμα, συνήθως με πολύ περιορισμένες πληροφορίες ή αντικειμενικό λόγο-αιτία απελπισίας.
Όταν μια κατάσταση είναι στρεσογόνα, αλλά όχι απαραίτητα καταστροφική, τα άτομα αυτά εξακολουθούν να αισθάνονται ότι βρίσκονται στη μέση μιας κρίσης.
Όλοι έχουν αρνητικές σκέψεις. Αλλά για πολλούς ανθρώπους, η αρνητική σκέψη μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο και να είναι δυσανάλογη με την πραγματικότητα μιας κατάστασης.
Ένα σχετικά μέτριο λάθος, απογοήτευση ή πηγή αμηχανίας (ή ακόμα και η πιθανότητα μιας) μπορεί μερικές φορές να γίνει, στο μυαλό κάποιου, αιτία για μεγάλο φόβο ή απελπισία - εν ολίγοις, μια καταστροφή.
Αυτό το μοτίβο σκέψης μπορεί από μόνο του να είναι καταστροφικό, επειδή η περιττή και επίμονη ανησυχία μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο άγχος και κατάθλιψη.
Αλλά μαθαίνοντας να αναγνωρίζουμε και να αναδιατυπώνουμε τα αρχικά υπερβολικά συμπεράσματα, μαζί με άλλες τεχνικές, τα άτομα με την τάση να δημιουργούν ένα παροιμιώδες βουνό από έναν τυφλοπόντικα μπορούν να ελέγξουν καλύτερα τις αρνητικές τους σκέψεις.
Ποια είναι μερικά παραδείγματα Καταστροφικής Σκέψης;
Όταν κάποιος κάνει ένα λάθος στη δουλειά, μπορεί να εμπλακεί σε καταστροφικές σκέψεις, υπερβάλλοντας για το πόσο άσχημα θα επηρεάσει το λάθος και καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι θα απολυθεί γι' αυτό - και, ίσως, ότι αυτό θα οδηγήσει σε άλλες σοβαρές συνέπειες, όπως η απώλεια του σπιτιού του.
Ένας επιβάτης αεροπλάνου μπορεί να καταστροφολογήσει ερμηνεύοντας τις αναταράξεις ως σημάδι επικείμενης σύγκρουσης.
Κάποιος που υποθέτει λανθασμένα ότι μια σχέση ή η φήμη του με τους άλλους έχει πληγεί ανεπανόρθωτα λόγω κάποιας μετανιωμένης συμπεριφοράς θα μπορούσε να περιγραφεί ως καταστροφολογία.
Τι σημάδι είναι η Καταστροφική Σκέψη;
Η καταστροφολογία έχει συνδεθεί με μια σειρά από δυσμενείς εμπειρίες και συμπεριφορές, όπως άγχος, κατάθλιψη και προβλήματα που σχετίζονται με τον θυμό. Μπορεί να είναι μια τάση ατόμων που έχουν γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, κοινωνική αγχώδη διαταραχή, διαταραχή πανικού, αγοραφοβία, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή άλλες παθήσεις - καθεμία από τις οποίες διαγιγνώσκεται με βάση μια ευρύτερη λίστα συμπτωμάτων. Κάποιος μπορεί επίσης να εμπλακεί σε καταστροφικές σκέψεις χωρίς να έχει μια διαγνώσιμη διαταραχή.
Πώς μπορώ να σταματήσω να υπερβάλλω στα πράγματα;
Απλώς η παρατήρηση και ο εντοπισμός πότε μπορεί να συμβαίνει αυτό είναι ένα καλό σημείο για να ξεκινήσετε.
Μπορείτε να ονομάσετε τις καταστροφικές σκέψεις (λέγοντας στον εαυτό σας, «Σκέφτομαι ότι είμαι αποτυχημένος» αντί να αγκαλιάσετε τη σκέψη «Είμαι αποτυχημένος» για παράδειγμα), να δώσετε ονόματα σε σκέψεις που επαναλαμβάνονται συνεχώς («Αυτή είναι η ιστορία μου «Είμαι αποτυχημένος») και ακόμη και να τις τραγουδήσετε ή να τις πείτε με αστεία φωνή για να προσπαθήσετε να εξαντλήσετε τη δύναμή τους - μεταξύ άλλων ενεργών τρόπων αντίδρασης.
Αφού εντοπίσετε μια καταστροφική σκέψη, μπορεί να βοηθήσει να την αντικαταστήσετε με μια πιο ρεαλιστική σκέψη (όπως «Αυτό θα πάρει περισσότερο χρόνο και ενέργεια, κάτι που είναι απογοητευτικό» αντί για το «Δεν θα μπορέσω να το κάνω αυτό»).
Ο επαρκής ύπνος και η ενασχόληση με σωματικές δραστηριότητες μπορεί επίσης να σας βοηθήσουν να σταματήσετε την καταστροφολογία.
Πώς μπορώ να σταματήσω να ανησυχώ για το χειρότερο σενάριο;
Για να αντιμετωπίσετε την καταστροφολογία για το μέλλον, μπορεί να είναι χρήσιμο να σκεφτείτε τις πιο πιθανές συνέπειες ενός πραγματικού ή αναμενόμενου λάθους, ατυχήματος, απροσδόκητου εμποδίου ή άλλης ατυχίας.
Σχετικά με την φοβερή καταστροφή, μπορείτε να ρωτήσετε: Πόσο άσχημη θα ήταν πραγματικά; Θα ήταν πραγματικά κάτι από το οποίο δεν θα μπορούσατε να συνέλθετε; Ένα μελλοντικό πρόβλημα μπορεί να είναι «σημαντικά δυσάρεστο» χωρίς να ισοδυναμεί με καταστροφή. Με πιο προσεκτική σκέψη, η πιθανή αρνητική επίδραση μπορεί κάλλιστα να φαίνεται λιγότερο σοβαρή από ό,τι με την πρώτη ματιά.
Μπορείτε επίσης να φανταστείτε τον εαυτό σας να αντιμετωπίζει αυτό που ανησυχείτε ότι θα συμβεί, αναλογιζόμενοι τυχόν πόρους και δυνατά σημεία που έχετε χρησιμοποιήσει μέχρι τώρα.
Μπορεί η θεραπεία να βοηθήσει με την Καταστροφική Σκέψη;
Ναι: Εάν η καταστροφική σκέψη επηρεάζει αρνητικά την καθημερινή λειτουργία, η ψυχοθεραπεία, συμπεριλαμβανομένων μορφών γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας (CBT), μπορεί να παρέχει συγκεκριμένες δεξιότητες αντιμετώπισης με την καθοδήγηση ενός εκπαιδευμένου θεραπευτή. Ένας θεραπευτής με εκπαίδευση στη CBT μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να αντιμετωπίσει το άγχος ή άλλες προκλήσεις, εν μέρει εντοπίζοντας και δοκιμάζοντας στην πραγματικότητα γνωστικές στρεβλώσεις, συμπεριλαμβανομένης της καταστροφικής σκέψης.
Καταστροφολογία και Χρόνιος Πόνος
Ο χρόνιος πόνος περιλαμβάνει ένα σύνθετο μείγμα σωματικών και ψυχολογικών παραγόντων. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο χρόνιος πόνος δεν είναι πραγματικός, μόνο ότι ο εγκέφαλος και το σώμα παίζουν ρόλο στην εμπειρία του πόνου. Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με χρόνιο πόνο τείνουν να αναφέρουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής εάν καταστροφολογούν τον πόνο τους - θεωρώντας τον αφόρητο και ανεξέλεγκτο - κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη δυσφορία, πόνο, αισθήματα απελπισίας, ακόμη και κατάθλιψη. Ευτυχώς, υπάρχουν διαθέσιμα εργαλεία που βοηθούν στην αποτροπή της επιδείνωσης των επιπτώσεων του χρόνιου πόνου από την καταστροφολογία.
Γιατί η Καταστροφολογία επιδεινώνει τις επιπτώσεις του πόνου;
Η καταστροφολογία, η οποία μερικές φορές ονομάζεται «μεγέθυνση», μπορεί να θεωρηθεί ως ένα δεύτερο βάρος ή τραυματισμός που ακολουθεί το αρχικό, όπως μια έξαρση του πόνου. Οι σκέψεις που εστιάζουν στον πόνο και τονίζουν τη χειρότερη δυνατή προοπτική για το μέλλον («Θα νιώθω πάντα έτσι» ή «Δεν θα μπορέσω ποτέ να ___») μπορεί να επιδεινώσουν το άγχος και το στρες. Για ορισμένους, η καταστροφολογία μπορεί επίσης να αποθαρρύνει τη σωματική δραστηριότητα, η οποία μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο μέρος της διαχείρισης ορισμένων μορφών χρόνιου πόνου.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου